Phân tích và Chia sẻ - Lời Chúa thứ Sáu Tuần III Phục Sinh

Phân tích và Chia sẻ - Lời Chúa thứ Sáu Tuần III Phục Sinh
(09/05/2014) - (Ga 6, 52-59)

Bài đọc I: Sách Tông đồ Công vụ (Cv 9, 1-20)
Bài Tin mừng: Tin mừng theo Thánh Gioan (Ga 6, 52-59)

NGUYÊN VĂN BÀI TIN MỪNG:

Khi ấy, người Do-thái liền tranh luận sôi nổi với nhau. Họ nói: "Làm sao ông này có thể cho chúng ta ăn thịt ông ta được?"

Đức Giê-su nói với họ: "Thật, tôi bảo thật các ông: nếu các ông không ăn thịt và uống máu Con Người, các ông không có sự sống nơi mình. Ai ăn thịt và uống máu tôi, thì được sống muôn đời, và tôi sẽ cho người ấy sống lại vào ngày sau hết, vì thịt tôi thật là của ăn, và máu tôi thật là của uống.

Ai ăn thịt và uống máu tôi, thì ở lại trong tôi, và tôi ở lại trong người ấy. Như Chúa Cha là Đấng hằng sống đã sai tôi, và tôi sống nhờ Chúa Cha thế nào, thì kẻ ăn tôi, cũng sẽ nhờ tôi mà được sống như vậy. Đây là bánh từ trời xuống, không phải như bánh tổ tiên các ông đã ăn, và họ đã chết. Ai ăn bánh này, sẽ được sống muôn đời."

Đó là những điều Đức Giê-su đã nói khi giảng dạy trong hội đường, ở Ca-phác-na-um.
__________________________

PHÂN TÍCH & CHIA SẺ:

“Khi ấy, người Do-thái liền tranh luận sôi nổi với nhau. Họ nói: "Làm sao ông này có thể cho chúng ta ăn thịt ông ta được?"

Khi nói đến tranh luận ta hiểu có nhiều ý kiến đưa ra, các ý kiến này có thể khác nhau hoặc mâu thuẫn nhau. Có người bênh, có người chống, vì thế Gioan mới nói, đây không phải cuộc tranh luận bình thường mà là cuộc “tranh luận sôi nổi”. Nói chung người Do Thái theo một trong hai khuynh hướng sau đây:

1/. HIỂU THEO NGHĨA ĐEN:

Những người này hiểu y như lời Đức Giêsu nói: “bánh tôi sẽ ban tặng, chính là thịt tôi đây, để cho thế gian được sống”. Có nghĩa Ngài sẽ thành miếng thịt như họ đã từng ăn. Chính vì hiểu theo nghĩa này nên họ không thể chấp nhận, vì con người chỉ có thể ăn thịt động vật khác chứ không ăn thịt đồng loại. Người không thể ăn thịt người, ngay cả dân tộc man di nhất thời đó cũng không làm như vậy.

Thỉnh thoảng ta có nghe nói đến chuyện người ăn thịt người, chuyện đó hoàn toàn có thật, nhưng nó xảy ra trong trường hợp họa hiếm và đặc biệt. Chẳng hạn trước đây có phong trào vượt biên, bỏ nước ra đi, những người trên cùng chiếc ghe vì lâu ngày lênh đênh trên mặt biển không gặp được tàu khác đến cứu, thiếu thức ăn và nước uống, nên rất đói, và trong lúc như vậy họ đã hành xử theo bản năng sinh tồn, chấp nhận ăn thịt người mới chết hoặc không còn khả năng sống. Hoặc trong cuộc chôn vùi do động đất, do sạt lở,... những nạn nhân xấu số vì không được ai đến cứu, cũng đã hành xử như vậy. Ta không được liệt kê những trường hợp này, vì nó ở xảy ra ở trường hợp bắt buộc. Như vậy dù con người sống ở thời nào, họ cũng không chấp nhận việc ăn thịt người.

Khi Đức Giêsu nói: “bánh tôi sẽ ban tặng, chính là thịt tôi đây”, họ đã phản đối: "Làm sao ông này có thể cho chúng ta ăn thịt ông ta được?". Họ có lý vì đã hiểu lời Đức Giêsu nói theo nghĩa đen.

2/. HIỂU THEO NGHĨA BÓNG:

Một số khác hiểu theo nghĩa bóng, họ cho rằng Đức Giêsu khi nói như vậy, Ngài có ý kêu gọi họ hãy tin tưởng vào Ngài. Đức Giêsu chính là lương thực cần thiết cho cuộc sống tâm linh vì Ngài có những lời chân lý, cao đẹp, hết sức thuyết phục. Họ đã từng khâm phục và tán thưởng lời Ngài. Như vậy, những người này dễ dàng chấp nhận lời Ngài nói về Bánh Trường sinh hơn số còn lại.

Vấn đề đặt ra: Đức Giêsu muốn nói theo nghĩa nào?

Xin thưa: ĐỨC GIÊSU NÓI HOÀN TOÀN THEO NGHĨA ĐEN, và Ngài cũng muốn ta hiểu như vậy.

Tại sao ta có thể khẳng định điều đó? Như ta biết trong Chương 6, Gioan dùng từ “ĂN” rất nhiều, Đức Giêsu dùng từ “ăn” mạnh mẽ và cụ thể. Mà theo nguyên gốc, động từ "ăn" có nghĩa là “TRÔGÔ” = "NHAI", lấy răng mà nhai một thức ăn nào đó. Như vậy từ “ăn” ở Chương 6 phải được hiểu là “nhai” một thức ăn.

Đức Giêsu muốn con người ăn Thịt và uống Máu Ngài hoàn toàn theo nghĩa đen, có nghĩa ăn và uống một cách bình thường. Vấn đề ở đây: thế nào là Mình Ngài và thế nào là Máu Ngài, ta phải hiểu thật chính xác.

Tin mừng theo Gioan có một thiếu sót nghiêm trọng. Ông không tường thuật sự kiện Đức Giêsu lập Bí tích Thánh thể, trong khi các Thánh sử Nhất lãm tường thuật rất chi tiết. Nhưng ngược lại, Gioan lại giải thích Bí tích ấy thật sâu sắc như trong bài Tin mừng hôm nay.

Chính trong sự kiện Đức Giêsu lập Bí tích Thánh Thể ta mới hiểu thế nào là Mình Ngài và thế nào là Máu Ngài. Luca viết: “Rồi Người cầm lấy bánh, dâng lời tạ ơn, bẻ ra, trao cho các ông và nói: "Đây là mình Thầy, hiến tế vì anh em. Anh em hãy làm việc này, mà tưởng nhớ đến Thầy." Và tới tuần rượu cuối bữa ăn, Người cũng làm như vậy và nói: "Chén này là giao ước mới, lập bằng máu Thầy, máu đổ ra vì anh em. (Lc 22, 19-20)

Như vậy, trong Bữa tiệc ly, Đức Giêsu cầm lấy bánh, sau đó là rượu, Ngài đọc lời chúc tụng và nói: “Đây là mình Thầy” .... “Chén này là giao ước mới, lập bằng máu Thầy”... tức thì bánh và rượu trở nên Mình và Máu Ngài. Sau này các linh mục cũng lặp lại cách thức Đức Giêsu đã làm, có nghĩa sau lời Truyền phép thì bánh và rượu trở nên Mình và Máu Chúa Giêsu. Đây chính là Mình và Máu mà Đức Giêsu nói với người Do Thái, nhưng lúc ấy họ không hiểu.

Đức Giêsu mời gọi chúng ta hãy ăn Mình và uống Máu Ngài hoàn toàn theo nghĩa đen. Nếu không như vậy thì làm sao ta có thể ăn Mình và uống Máu Ngài, và làm sao ta có sự sống đời đời.

“Đức Giê-su nói với họ: "Thật, tôi bảo thật các ông: nếu các ông không ăn thịt và uống máu Con Người, các ông không có sự sống nơi mình. Ai ăn thịt và uống máu tôi, thì được sống muôn đời, và tôi sẽ cho người ấy sống lại vào ngày sau hết, vì thịt tôi thật là của ăn, và máu tôi thật là của uống.”

Diễn từ về Bánh trường sinh Đức Giêsu đang nói với người Do Thái xảy ra tại một hội đường ở Ca-phác-na-um, như vậy cuộc tranh luận giữa họ với nhau chắc hẳn Đức Giêsu đã nghe. Và trước câu họ nói: “Làm sao ông này có thể cho chúng ta ăn thịt ông ta được?” Ngài không giải thích, nhưng lại khẳng định thêm lần nữa.

Đức Giêsu là Nhà sư phạm bậc thầy, Ngài theo phương pháp: “LẶP LẠI LÀ CHỨNG MINH”. Quả đúng như vậy, khi ta muốn cho người nghe tin vào điều gì nào đó mà ta không thể giải thích, không thể giải thích không có nghĩa nó vô lý, mà vì ngôn từ con người vốn nghèo nàn không thể dùng để lý giải, thì ta nên theo phương pháp lặp lại một cách mạnh hơn nữa, sự lặp lại mạnh mẽ này có tác dụng hơn cả chứng minh.

“Thật, tôi bảo thật các ông: nếu các ông không ăn thịt và uống máu Con Người, các ông không có sự sống nơi mình”. Cụm từ “Con Người” ở đây nói về Đức Giêsu. Ngài khẳng định dứt khoát, nếu họ không ăn thịt và uống máu Ngài thì họ sẽ không có sự sống vì Ngài là Bánh trường sinh từ trời xuống. Ta thấy từ đầu đến giờ, Đức Giêsu chỉ nói Ngài là Bánh trường sinh, có nghĩa liên quan đến ăn, chứ không nói đến uống. Ở đây Đức Giêsu đề cập đến cả ăn và uống: “nếu các ông không ăn thịt và uống máu Con Người, các ông không có sự sống nơi mình”, có nghĩa Ngài đã hiến trọn vẹn cho nhân loại.

“Ai ăn thịt và uống máu tôi, thì được sống muôn đời, và tôi sẽ cho người ấy sống lại vào ngày sau hết, vì thịt tôi thật là của ăn, và máu tôi thật là của uống”. Đức Giêsu khẳng định với người Do Thái theo từng cấp độ. Ban đầu là “nếu các ông không ăn thịt và uống máu Con Người, các ông không có sự sống nơi mình”, tiếp đến họ sẽ được sống đời đời, và cuối cùng họ sẽ được sống lại trong ngày sau hết (ngày tận thế). Các cấp độ càng lúc càng tăng lên như muốn chứng minh Mình và Máu Ngài ngày càng cần thiết cho nhân loại.

“Ai ăn thịt và uống máu tôi, thì ở lại trong tôi, và tôi ở lại trong người ấy. Như Chúa Cha là Đấng hằng sống đã sai tôi, và tôi sống nhờ Chúa Cha thế nào, thì kẻ ăn tôi, cũng sẽ nhờ tôi mà được sống như vậy. Đây là bánh từ trời xuống, không phải như bánh tổ tiên các ông đã ăn, và họ đã chết. Ai ăn bánh này, sẽ được sống muôn đời."

Đức Giêsu nói đến sự kết hợp 02 chiều giữa Ngài với người ăn Mình và uống Máu Ngài, đó là người ấy sẽ ở trong Ngài và Ngài ở trong người ấy. Gioan muốn chúng ta hiểu sâu hơn nữa. Vì Đức Giêsu từng nói về tương quan giữa Ngài với Chúa Cha. Cha ở trong Con và Con ở trong Cha. Như vậy kẻ nào ăn Thịt và uống Máu Đức Giêsu cũng ở trong Chúa Cha và Chúa Cha cũng ở trong người ấy. Như vậy, mỗi khi ta lên rước Mình Thánh Chúa, không phải ta chỉ kết hợp với Chúa Giêsu, mà là ta còn kết hợp với cả Ba Ngôi Thiên Chúa, mà Gioan đã diễn tả một cách sâu sắc. Ta ở trong Chúa Cha, Chúa Cha ở trong ta.

“Như Chúa Cha là Đấng hằng sống đã sai tôi, và tôi sống nhờ Chúa Cha thế nào, thì kẻ ăn tôi, cũng sẽ nhờ tôi mà được sống như vậy.” Ngoài mối tương quan ở trong, Đức Giêsu còn nói đến nguyên lý và động lực sống từ việc ăn Mình và Máu Ngài, người ăn Mình và uống Máu Ngài sẽ sống nhờ Ngài. Mà Đức Giêsu sống nhờ Chúa Cha, như vậy suy lên cao hơn, người ăn Mình và uống Máu Đức Giêsu sẽ sống nhờ Chúa Cha.

Nói tóm lại, Gioan luôn quy hướng về Chúa Cha, tất cả những việc Đức Giêsu làm là để tôn vinh Chúa Cha, như vậy nhờ vào ăn Mình và uống Máu Đức Giêsu, ta sẽ kết hiệp mật thiết không những với Đức Giêsu mà là còn với Chúa Cha nữa.

Gioan viết: “Ông Phi-líp-phê nói: "Thưa Thầy, xin tỏ cho chúng con thấy Chúa Cha, như thế là chúng con mãn nguyện.” (Ga 14, 8) Thấy Chúa Cha là niềm khao khát không những của Phi-líp-phê mà còn là niềm khao khát của con người qua mọi thời đại, thì ngày hôm nay Đức Giêsu nói: “Ai ăn thịt và uống máu tôi, thì ở lại trong tôi, và tôi ở lại trong người ấy”, người ấy cũng sẽ ở trong Chúa Cha như đã phân tích. Như vậy, từ việc ăn Mình và uống Máu Đức Giêsu, không những ta sẽ thấy mà còn ở trong Chúa Cha nữa.

“Đây là bánh từ trời xuống, không phải như bánh tổ tiên các ông đã ăn, và họ đã chết. Ai ăn bánh này, sẽ được sống muôn đời." Đức Giêsu tiếp tục khẳng định với người Do Thái, không như manna mà tổ tiên họ đã ăn và đã chết, Ngài là bánh từ trời xuống, ai ăn bánh đó sẽ được sống muôn đời. Ở đây ta càng thấy rõ Đức Giêsu là nhà sư phạm bậc thầy, Ngài không chứng minh, nhưng cứ lặp đi lặp lại như muốn in sâu vào trong tiềm thức người Do Thái và của con người qua mọi thời đại, để từ trong lời nói và hành động, ta được lời Ngài dẫn ta đến với Thánh Thể.

Đến đây kết thúc diễn từ về Bánh trường sinh.

“Đó là những điều Đức Giê-su đã nói khi giảng dạy trong hội đường, ở Ca-phác-na-um.”

Từ đầu Chương 6 đến giờ, ta chỉ biết Đức Giêsu nói về Bánh trường sinh ở Ca-phác-na-um, nhưng không biết ở nơi nào cụ thể. Khi kết thúc diễn từ, Gioan mới cho độc giả biết Đức Giêsu giảng dạy ở trong hội đường. Đây là phong cách riêng của Gioan, ông không là nhà viết sử, tức không chú trọng đến không gian và thời gian, nhưng là nhà chiêm niệm, ông diễn tả rất sâu đến Màu nhiệm Bánh Trường sinh và kêu gọi mọi người hãy đến với Thánh Thể để có được sự sống đời đời.

Amen.
____________________________

Jos. Nguyễn Viết Tâm.